Prvog dana oktobra JU Specijalna biblioteka za slijepa i slabovida lica Republike Srpske, zajedno sa Savezom slijepih Republike Srpske, ugostila je delegaciju Biblioteke za slijepe Crne Gore i Dramsku sekciju Kulturnog centra Homer iz Podgorice, koja je isto veče u Narodnom pozorištu Republike Srpske izvela komad „Mrtve duše“.
Ovom predstavom u izvođenju slabovidih glumaca amatera obilježeno je 13 godina rada Specijalne biblioteke i 27 godina rada Saveza slijepih RS, te Svjetski dan vida i Međunarodni dan bijelog štapa.
Međunarodni dan bijelog štapa obilježava se 15. oktobra, a Svjetski dan vida svakog drugog četvrtka u oktobru.
U jutarnjim časovima održana je pres-konferencija, kojoj se odazvao veliki broj medija. Izjave su dali direktori ustanova Božidar Denda i Želimir Radinović, predsjednik Saveza slijepih Branko Suzić i režiser predstave Petar Pejaković.
Direktor Specijalne biblioteke Želimir Radinović podsjetio je na sporazum o saradnji potpisan između Biblioteke za slijepe Crne Gore i Specijalne biblioteke prije više od decenije, koji je rezultovao međubibliotečkim razmjenama knjiga u više navrata, posjetama i stručnim i kulturnim razmjenama.
Banjalučka i podgoričku biblioteka pored toga su i vršnjakinje jer su iste godine osnovane i po mnogo čemu slijede paralelne staze.
Direktor Biblioteke za slijepe Crne Gore Božidar Denda osvrnuo se na rad KC Homer, čiji je primarni cilj unaprijeđenje položaja, uloge i funkcije kulture i umjetničkog stvaralaštva unutar zajednice osoba oštećenog vida i društva u cjelini. NVO Kulturni centar Homer osnovan je 2011. godine i okuplja profesionalne i umjetnike amatere koji djeluju unutar dramske, muzičke i literarne sekcije.
Branko Suzić rekao je da je slijepim i slabovidim licima u Republici Srpskoj potrebna veća podrška da bi mogla razvijati potencijale u obrazovnoj, kulturnoj, sportskoj i svim drugim djelatnostima.
Po završetku pres-konferencije održan je okrugli sto na temu Bibliotečko-izdavačka i informativna djelatnost u Republici Srpskoj i Crnoj Gori u tehnikama prilagođenim potrebama slijepih i slabovidih lica. Prisutne kolege razmijenile su svoja iskustva, probleme sa kojima se susreću ali i korisne smjernice za dalji rad.
Božidar Denda upoznao je prisutne sa projektom „Ljepote Crne Gore na dlanu” koji je između 80 prijavljenih odabran među deset najboljih na konkursu u okviru poziva Savjeta Evrope za priče o evropskoj kulturnoj baštini, koji se realizuje kao dio manifestacije „Dani evropske baštine”. Projekat „Ljepote Crne Gore na dlanu” baziran je na prezentaciji dvadeset istorijskih znamenitosti Crne Gore u 3D formatu i snimanju audio vodiča sa kratkom pričom o svakom predmetu. Cilj projekta je približavanje segmenata kulturne baštine osobama oštećenog vida, koje zbog senzornih ograničenja nisu imale priliku da se upoznaju sa širokim spektrom kulturnih dobara u Crnoj Gori. Dogovoreno je da nakon izložbe u sedam gradova u Crnoj Gori, izložba slijedeće godine gostuje i u Banjaluci, pri čemu bi se jedna kulturna znamenitost Banjaluke takođe prezentovala u 3D formatu.
Predstavnici crnogorske biblioteke uručili su direktoru Želimiru Radinoviću pet naslova na Brajevom pismu u 12 tomova kao dio međubibliotečke razmjene započete u martu ove godine. Radi se o knjigama: „Jednim prstom“ Agate Kristi, „Metamorfoza“ Franca Kafke, „Eva“ Đovanija Verge, „Zlatni breg – ruske narodne bajke“ i „Letnji brodolom“ Keti Hopkins. Knjige su već od danas dostupne korisnicima naše ustanove.
Potom su prisutni pogledali trinaestominutni film Nemanje Mirkovića o Savezu slijepih i Specijalnoj biblioteci, nastalog povodom 20. godišnjice rada Saveza slijepih RS.
U nastavku režiser Petar Pejaković i glumci Miljan i Bojana Otašević, Tijana Janković i Miloš Spaić predstavili su predstavu „Mrtve duše“, rađenu po motivima čuvenog romana Nikolaja Gogolja.
Poslije pretremijere u Podgorici, predstavu je premijerno vidjela publika u Zagrebu na XI međunarodnom BIT (Blind in Theater) festivalu koji se održao od 27. septembra do 3. oktobra 2019. godine.
Predstava ima formu konferencije za medije na kojoj se autorski tim obraća direktno publici u vidu prezentacije predstave. Bavi se temom prevare i manipulacije u svim sferama društva, na satiričan i humorističan način. Rad na ovoj neobičnoj i hrabroj predstavi trajao je nepuna dva mjeseca. Tekst je nastajao u interakciji tokom rada te sadrži i autobiografske momente.
Režiser Petar Pejaković diplomirao je Pozorišnu i radio režiju kod prof. Egona Savina na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu. Radi kao profesor na predmetu Pozorišna režija na Fakultetu dramskih umjetnosti na Cetinju. Iza sebe ima impozantan broj predstava, kako u Crnoj Gori, tako i u inostranstvu. Ovo je četvrta predstava koju radi sa KC Homer.
Mala scena „Petar Kočić“ Narodnog pozorišta Republike Srpske na kojoj je predstava isto veče odigrana bila je dupke puna, tražilo se mjesto više. Publika je sa interesovanjem, na mjestima i zbunjenošću, ali u konačnici smijehom ispratila predstavu, te je uslijedio gromoglasan apaluz.
Poslije Banjaluke predstava 2. oktobra gostuje u JU Centru za kulturu Derventa u 18 časova .
